Je denkt er misschien niet dagelijks over na, maar akoestiek in een ruimte is enorm belangrijk voor het welzijn van mensen én de productiviteit in een omgeving. Voel jij je op je gemak in een ruimte die erg galmt en waar je elkaar nauwelijks kunt verstaan? Nee, toch? Dit geldt helemaal voor een ruimte als een klaslokaal. Om een prettige leeromgeving te creëren is optimale akoestiek en goede verstaanbaarheid essentieel. Maar helaas gaat het hier regelmatig mis. In dit artikel leggen wij uit wat akoestiek is en hoe je goede akoestiek kunt bereiken in klaslokalen.
Wat is akoestiek?
De leer van akoestiek gaat over geluid. Het kan gaan over hoe geluid zich voortbeweegt in een ruimte, hoe het wordt gehoord en hoe verschillende factoren in de omgeving invloed hebben op de kwaliteit van het geluid.
Geluid en geluidsgolven
Laten we ons eerst richten op hoe geluid zich verplaatst in een ruimte. Geluid beweegt zich voort door geluidsgolven. Zo'n geluidsgolf zet de lucht in beweging en zo beweegt het zich door een ruimte. Wat het onderweg tegenkomt, kan het geluid versterken of juist verzwakken. Denk aan muren, vloeren en plafonds, maar ook meubels en andere mensen en geluiden.
Goede akoestiek
Een gezonde akoestische omgeving zorgt ervoor dat geluid duidelijk en helder te horen is. Er zijn geen storende geluiden in de omgeving, de geluidsgolven worden niet tot nauwelijks gehinderd en spraak is helder en verstaanbaar.
Slechte akoestiek
We spreken van slechte akoestiek wanneer het geluid in een ruimte wordt verstoord of oncomfortabel is. De geluidskwaliteit is niet op orde, de verstaanbaarheid is slecht of er is sprake van een nagalm of echo. Dit kan allerlei redenen hebben, van onbedekte ramen, kale wanden en plafonds tot aan de inrichting van het lokaal.
Het belang van akoestiek klaslokaal
Nu we weten wat akoestiek is, kunnen we ook beter begrijpen waarom optimale akoestiek zo belangrijk is, vooral in het onderwijs. Het is essentieel voor de leerkracht en de leerlingen in de klaslokalen. Waarom? Dat leggen we graag uit.
Betere communicatie
In een klaslokaal is communicatie essentieel. Leerlingen overleggen met elkaar, er wordt geluisterd naar de leerkracht en er is ruimte voor vragen en discussies tussen leerkracht en leerlingen. Als de akoestiek in een lokaal niet op orde is, tast dit de verstaanbaarheid aan. Hierdoor neemt de mogelijkheid tot een gesprek af en gaat er belangrijk informatie verloren.
Betere leerprestaties
In een omgeving met goede verstaanbaarheid zijn de schoolresultaten beter. Als de geluidskwaliteit niet op orde is in een lokaal heeft dit negatieve effecten op de prestaties van de leerlingen. Informatie wordt gemist, leerlingen hebben last van vermoeidheid, de concentratie neemt af en leren wordt lastig gemaakt.
Welzijn
Je verwacht het misschien niet, maar akoestiek is heel belangrijk voor het welzijn. Als de geluidskwaliteit niet in orde is in een ruimte, heeft dit direct effect op de het vermogen je te concentreren, het energieniveau en het welzijn. Je kunt je voorstellen dat je meer moeite moet doen om een les te volgen als de akoestiek slecht is en de omgeving rumoerig is. Dit leidt tot vermoeidheid en irritatie.
Veelvoorkomende akoestiekproblemen op school
Veel scholen en universiteiten kampen met akoestiekproblemen. Dat is niet zo gek: een onderwijsinstelling bevat vaak grote ruimtes waarin les wordt gegeven en hier is de akoestiek niet altijd even goed. Bovendien ontbreekt het in veel ruimtes aan dempende materialen en akoestische oplossingen, waardoor problemen ontstaan.
Galm
Ruimtes met harde vloeren en kale muren hebben vaak last van galm. Er zijn weinig materialen die geluiden kunnen absorberen en hierdoor blijft het langer hangen. Deze galm zorgt ervoor dat spraak vervaagt en in elkaar overloopt.
Achtergrondgeluid
Scholen zijn drukke omgevingen waarin buiten het lokaal van alles gebeurt. Dit kan zorgen voor vervelende achtergrondgeluiden. Al deze geluiden zijn direct van invloed op het vermogen je te concentreren op de les of op een examen.
Slechte verstaanbaarheid
In klaslokalen is het belangrijk dat de leerkracht goed verstaanbaar is. Zij of hij legt tenslotte belangrijke dingen uit. Helaas kunnen de inrichting van het lokaal en de kale muren en vloeren leiden tot slechte verstaanbaarheid. Dit is vooral lastig voor mensen voor wie Nederlands niet de moedertaal is of voor mensen met een gehoorbeperking.
Rumoer
In een klaslokaal is vaak enige mate van rumoer. Leerlingen zijn tenslotte snel afgeleid en gaan graag het gesprek met elkaar aan. Dit kan erg storend zijn voor de leerkracht en voor andere leerlingen. Als de akoestiek niet in orde is, is rumoer helemaal vervelend, omdat het geluid ver draagt en weerkaatst. Het geluidsniveau in de klas loopt snel op en dit zorgt voor irritaties.
Hoe Akoestiekpartner kan helpen
Het aanpakken van akoestische problemen vraagt om maatwerk. Elke ruimte is tenslotte anders en dit betekent dat elk probleem zijn eigen oplossingen heeft. Akoestiekpartner beschikt gelukkig over de expertise en ervaring om de akoestische problemen op scholen in kaart te brengen én gepaste oplossingen aan te dragen.
In klaslokalen zijn er veel mogelijkheden om de geluidskwaliteit te verbeteren. Zo kan het plaatsen van geluidsabsorberende wanden of een geluidsabsorberend plafond al een groot verschil maken in de galm en de verstaanbaarheid in de klas.
Maar ook de indeling van het klaslokaal, het meubilair en het gebruik van gordijnen voor de ramen kan al veel impact hebben. Plaats viltjes onder de stoelen en tafels om de overlast hiervan te verminderen. En door dempende, zachte materialen in het lokaal te gebruiken, zoals gordijnen of zachte vloerbekleding, wordt geluid beter geabsorbeerd en vormt het minder hinder.
Met deskundig advies en gerichte metingen kan Akoestiekpartner bijdragen aan een fijnere leeromgeving. Een omgeving waarin communicatie centraal staat en waar leerlingen én leerkrachten zich beter voelen.
